Maurits Vecht (1899-1943)
Op 28 februari 1899 is Maurits Vecht in Elburg geboren. Zijn vader was de koopman Abraham Vecht (1863-1938), in de volksmond Brammetje de Jood, en zijn moeder Helena Rubens (1871 -1929). Eerder, op 17 mei 1897 was zijn broer Jacob Hartog geboren. Jacob emigreerde naar Nederlands-Indië en overleed op redelijk jonge leeftijd op 24 februari 1933 in Soerabaya. De ouders en broer van Maurits hebben de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog niet mee hoeven maken.
Weinig biografische informatie
Jacob en Maurits volgden lager onderwijs op een openbare school in Elburg, het Instituut van Kinsbergen. Beide jongens staan op een schoolfoto uit 1908. Dit is de enige bekende foto van Maurits. Volgens de lijst van Joodse burgers woonde hij midden 1942 aan de Diezerweg 22-1 in Zwolle, net buiten de Diezerpoort. Dit huis is in 1977 afgebroken en bij de nieuwbouw is ook de stratenloop veranderd. Het huis van Maurits stond ongeveer ter hoogte van de huidige Hoekstraat 19. Maurits was ongehuwd en verdiende de kost als ‘Erdarbeiter’, grondwerker.
Deportatie
Een volgend spoor leidt naar het doorgangskamp Westerbork waar Maurits tussen 3 en 5 oktober 1942 als kampbewoner is geregistreerd. Hij komt dan waarschijnlijk uit een Nederlands werkkamp voor Joodse mannen. Onbekend is welk kamp. Tientallen Joodse mannen uit Zwolle waren in de zomer van ’42 gedwongen tewerk gesteld in kampen in Overijssel en Friesland.
Na een verblijf van ruim een week in Westerbork vertrok Maurits op maandag 12 oktober 1942 met transport 27 naar Auschwitz. De trein met 1711 personen aan boord arriveerde op 14 oktober in Auschwitz-Birkenau. Na selectie op het perron werden 351 mannen – Maurits was hoogstwaarschijnlijk een van hen – en 61 vrouwen tot het werkkamp toegelaten. De resterende 1291 mensen zijn meteen vermoord in de gaskamers. Voor Maurits betekende het slechts uitstel van de dood. De nazi’s persten in het systeem van ‘Vernichtung durch Arbeit’, vernietiging door arbeid, de laatste arbeidskracht uit hun slachtoffers. Door de overmatig zware arbeid, slechte verzorging en mishandeling overleefden de meeste dwangarbeiders slechts enkele maanden. Zo ook Maurits Vecht. Uiterlijk 28 februari 1943 is hij in Auschwitz overleden.
De verbinding blijft
Ook al heeft Maurits Vecht niet veel sporen nagelaten, hij is niet vergeten, zoals achternicht Sophia Schönher het bij de onthulling van de Stolperstein op 30 juni 2017 verwoordde:
|
Lieve Maurits Vecht,
We hebben je nooit gekend,
toch houden we van je.
Herinneringen aan jou,
terwijl er geen momenten geweest zijn
die herinnerd kunnen worden.
Denkend aan jou, hoe je was,
terwijl we je nooit gekend hebben.
Denkend aan jou,
terwijl we je nooit gezien hebben.
Vermoord op een gruwelijke wijze,
ver weg van jouw broer en vrienden.
Nee
Gekend, hebben we je niet
Gezien, hebben we je niet
Van je gehoord, dat hebben we wel.
Nee
Gekend, hebben we je niet
Maar we hopen dat waar je ook bent
je weet, dat wij je missen.
Al hebben we je nooit gezien.
Al hebben we je nooit gekend.
Zo ben je vol in het leven,
en ineens is dat leven voorbij.
Een waardig afscheid is toen niet van je genomen.
We zijn dankbaar voor de mogelijkheid je nu op deze manier te gedenken.
Herinnering aan jou
De verbinding blijft |
Verantwoording
Bronnen:
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/118910/maurits-vecht
www.sjoelelburg.nl/joden-in-elburg/maurits-vecht/
https://www.stolpersteine-zwolle.nl/article.php?articleID=69
Tekst:
Piet den Otter
Laatst bijgewerkt:
Oktober 2021